ماه گذشته وقتی یک سرباز ارتش افغانستان به نام عبدالصبور چهار تن از نیروهای فرانسوی را کشت، روند خروج نیروهای فرانسوی از افغانستان را یکسال به جلو انداخت.

چنین حملاتی قبلا نیز رخ داده بود، اما معمولا عاملان چنین حملاتی خود نیز کشته شده بودند، صبور اما زنده است و دارد به سوالات زیادی پاسخ می دهد. پاسخ های او قرار است پاسخ برای خیلی سوالات دیگری نیز باشد که اصلا ربطی به صبور ندارد.

درحالی که افسران ناتو و ارتش افغانستان سرگرم تحقیق در مورد صبور و حمله او هستند، بلال سروری همکار بخش جهانی بی بی سی در کابل، به روستای محل زندگی او سر زده با پدر و وابستگان او دیدار کرده و از کسانی که او را می شناسند در مورد صبور پرسیده است. از جمله اینکه صبور چه گذشته ای داشته و چگونه وارد ارتش شده است.

در بیستم ماه ژانویه وقتی صبور تفنگش را برداشت، هدفش این نبود که از وطن، خانواده و ناموسش دفاع کند. او به روی کسانی آتش گشود که با او همرزم بودند و جان چهارتن از کسانی را گرفت که همراه با صبور برای دستگیری یکی از فرماندهان طالبان عملیات مشترکی به راه انداخته بودند.

یک مامور اطلاعات می گوید، داشتیم به موفقیت بزرگی نزدیک می شدیم همه خوشحال بودند، ناگهان یکی شلیک کرد، من فکر کردم عملیات شروع شده است اما دیدم این صبور است که درحالیکه سیگار می کشد، پی‌هم شلیک می کند، او توسط سربازان فرانسوی محاصره شده بود و کماکان شلیک می کرد او تمام ۱۲۰ فشنگی را که با خود داشت شلیک کرد. او قبل از اینکه فرار کند، چهار نفر را کشته بود.

در موارد دیگر وقتی یکی از نیروهای امنیتی افغان یا هم کسی در لباس این نیروها به سربازان خارجی شلیک کرده بود، خود نیز در اثر گلوله سربازان خشمگین ناتو جانش را از دست داده بود.

یک افسر گفت که صبور بعد از آنکه در مورد تصاویر بی حرمتی کردن سربازان آمریکایی با اجساد طالبان را شنیده بود، خیلی ناراحت بود. این تصاویر که در اینترنت منتشر شد، چند سرباز آمریکایی را نشان می داد که بر اجساد طالبان ادرار می کردند.

اما صبور پیش از آنکه سرباز شود کجا بود و چگونه زندگی می کرد؟

جستجوی هویت

صبور در ده سالگی مادرش را از دست داد و پس از آن از روستایش در موسهی لوگر فرار کرد. پدر او بعد از ازدواج مجدد نگران سلامت روانی فرزندش شد. پدر صبور می گوید در ده سال گذشته صبور پنج روز را هم در کنار او نبوده است. پدرش صبور را یک ولگرد توصیف کرد که برای خودش پرسه می زد و یک زندگی خیابانی داشت.

فرانسه در افغانستان حدود سه هزار و نهصد سرباز دارد

صبور یکبار به شدت بیمار شد و پزشکان به پدرش گفتند صبور باید چند ماه در بیمارستان بستری شود. او را به بیمارستانی در کابل معرفی کردند. بستری شد اما وقتی پدرش آمد تا صبور را با خود به خانه ببرد، پزشکان گفتند او فرار کرده است.

صبور بعد از بیمارستان، به صف ارتش ملی پیوسته بود.

هنوز مشخص نیست که صبور چگونه توانسته بود آزمایش های بهداشتی را بگذراند، این مرحله توسط پزشکان و روانشناسان متخصص نظارت می شود و ورود به صف ارتش نیازمند تائید تیم پزشکی ارتش است.

کسانی که سرگرم تحقیق در مورد پرونده صبور هستند می گویند، آموزگاران و مربیان صبور، در مدت هشت هفته ای که به او در پادگان مرکزی ارتش آموزش داده اند، مورد خاصی را که نشاندهنده شک در مورد سلامتی جسمی یا روانی صبور باشد، یادداشت نکرده اند.

به این ترتیب صبور پس از سپری کردن دوره کوتاه آموزشی مسلح می شود و به عنوان سرباز ارتش به کاپیسا در شمال کابل منتقل می شود.

اما این نخستین باری نبود که صبور عضو ارتش شده بود، صبور پیش از این نیز ۹ ماه به عنوان سرباز ارتش خدمت کرده و از ارتش فرار کرده بود. او پس از فرار از ارتش برای مدتی به پیشاور پاکستان رفته بود.

یکی از هم ولایتی های صبور به من گفت، روزی ناگهان سرو کله صبور در روستا پیدا شد، او خسته و بیمار بود یکی از عموهایش او را برای مداوا به پیشاور پاکستان برد.

اما او چگونه توانست بار دیگر به ارتش بپیوندند.

اسناد جعلی

وقتی ماجرای صبور را دنبال می کردم، اسناد جعلی او را به من نشان دادند، که او بار دوم با هویت و اسناد جعلی ثبت نام کرده بود و وارد ارتش شده بود. مسئولان همچنین صدها سند جعلی دیگر را نیز به بی بی سی نشان دادند که افراد با هویت جعلی وارد ارتش شده بودند. چنین مواردی بخوبی نشان می دهد که مشکل خیلی عمیق تر و بیشتر از آن چیزی است که در مرحله اول تصور می شود.

بر اساس تحقیقات مشخص شده که ۲۳۰۰ نفر سربازان ارتش کسانی هستند که یا قبلا پلیس بوده اند و از صف پلیس فرار کرده اند و یا به دلیل دست داشتن در اقدامات غیر قانونی تحت پیگرد هستند.

حالا وزارت دفاع افغانستان برای جلو گیری از فرار سربازان ارتش، می خواهد سیستم ثبت اطلاعات مربوط به سربازان ارتش را الکترونیک کند. این پایگاه اطلاعات زیستی و شخصی حالا درکابل عملی شده است. در ده ماه گذشته و بعد از عملی شدن این سیستم در پادگان های ارتش در کابل مشخص شده است که ۲۳۰۰ تن کسانی هستند که یا قبلا پلیس بوده اند و از صف پلیس فرار کرده اند و یا به دلیل دست داشتن در اقدامات غیر قانونی تحت پیگرد هستند.

در چند ماه گذشته ۵۰۰ نفر به ظن ارتباط با طالبان و اینکه غیر قابل اعتماد تشخیص داده شده اند، از ارتش اخراج شده اند. مسئولان بخش استخدام موظف شده اند که ماهانه مشخصات ۸۰۰۰ سرباز را مرور کنند، برای مرور و ثبت الکترونیک اطلاعات کامل تمامی ۳۰۰ هزار سرباز ارتش زمان و حوصله زیادی نیاز است.

این مسئولان می گویند، تحقیققات آنها نشان می دهد اغلب حملاتی که از سوی سربازان ارتش علیه نیروهای ناتو انجام شده، عاملان چنین حملاتی با هویت های جعلی وارد ارتش شده بودند.

یکی از مسئولان استخدام در ارتش می گوید برای آنها دشوار و تقریبا غیر ممکن است که به همه روستاهای افغانستان بروند و در مورد گذشته افرادی که داوطلب ورود به ارتش هستند، تحقیق کنند.

با آنکه پس از حمله صبور به سربازان فرانسوی و تحقیق در مورد صبور مشخص شده است که او با هویت جعلی و برای دومین بار وارد ارتش شده است، اما هنوز کسی در ارتش افغانستان چیزی در مورد گذشته صبور نمی داند.

هیچ یک از افسران ارتش افغانستان و ناتو که سرگرم تحقیق در مورد پرونده صبور هستند حاضر نشدند، بطور مشخص در مورد او و اینکه آیا او سالم است یا بیماری روانی دارد، حرفی بزنند. اما یکی از سخنگویان ارتش فرانسه در پاریس گفت که اطلاعاتی که از کابل در اختیار آنها قرار گرفته است نشان می دهد که صبور هیچ مشکل روانی نداشته است. به گفته این سخنگوی ارتش فرانسه، تیم فرانسوی که مسئول تحقیق در مورد صبور هستند، صبور را دیده اند او خونسرد و مصمم به سوالات آنها جواب داده است.

نتیجه حمله صبور به سربازان فرانسوی دراماتیک بود، این حمله سبب شد تا مقامهای فرانسوی تصمیم بگیرند که یک سال زود تر از زمان پیش بینی شده افغانستان را ترک کنند. سارکوزی اعلام کرد که او نمی تواند بپذیرد که یک سرباز دیگر به دست نیروهای متحد،( افغانستان) کشته شود.

از سوی دیگر این حمله از ضعف ها و خلا های جدی در ارتش افغانستان پرده برداشت. ارتشی که بعد از خروج نیروهای خارجی قرار است مهم ترین تکیه گاه افغانستان برای حفظ صلح و ثبات باشد.